Η εμμηνόπαυση είναι η οριστική παύση της εμμήνου ρύσεως και της γονιμότητας και είναι μια φυσιολογική βιολογική διαδικασία και όχι ασθένεια. Οι ορμονικές αλλαγές που την προκαλούν, δημιουργούν σε κάποιες γυναίκες έντονες σωματικές και συναισθηματικές διαταραχές, ενώ άλλες βιώνουν πιο ελαφρά το φαινόμενο αυτό. Τα συμπτώματα που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου (η περίοδος πριν την οριστική παύση της περιόδου) και της εμμηνόπαυσης είναι οι διαταραχές της περιόδου, η κολπική ξηρότητα, οι εφιδρώσεις, οι εξάψεις, οι διαταραχές του ύπνου, η αύξηση του λίπους, οι αλλαγές στη διάθεση. Η εμμηνόπαυση μπορεί να επέλθει φυσιολογικά σαν αποτέλεσμα της προοδευτικής μείωσης των γεννητικών ορμονών, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της χειρουργικής αφαίρεσης της μήτρας και των ωοθηκών, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας και τέλος, σε ποσοστό κάτω του 1%, μπορεί να συμβεί πρόωρα σε ηλικία κάτω των 40 ετών.
Μετά την εμμηνόπαυση παρατηρείται αύξηση του κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, οστεοπόρωση, αύξηση βάρους καθώς και χαλάρωση του πυελικού εδάφους με ακράτεια ούρων. Μετρώντας την ορμόνη FSH καθώς και την οιστραδιόλη διαπιστώνουμε κατά πόσο τα συμπτώματα αυτά οφείλονται στην επερχόμενη εμμηνόπαυση για να εξετάσουμε τις διάφορες λύσεις, φαρμακευτικές και μη, που υπάρχουν. Η φαρμακευτική θεραπεία (ορμονική υποκατάσταση, οιστρογονομιμιτικά, ασβέστιο και διφωσφονικά) θα πρέπει να εξατομικεύεται για κάθε γυναίκα. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα φυτοοιστρογόνα και η βιταμίνη Ε αλλά πάντα μετά από συζήτηση με το γυναικολόγο.
Όσον αφορά την καθημερινότητα της γυναίκας, θα πρέπει να ασκείται επαρκώς, να τρέφεται σωστά με φρούτα, λαχανικά και δημητριακά σε αρκετές ποσότητες, να χρησιμοποιεί λιπαντικά του κόλπου για βελτίωση των επαφών, να κάνει ασκήσεις του πυελικού εδάφους για ενίσχυση του μηχανισμού ούρησης, να κοιμάται επαρκώς και να μην καπνίζει. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην τήρηση των τακτικών γυναικολογικών ελέγχων και ανάλογων εξετάσεων, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ασφαλής μετεμμηνοπαυσική ζωή της γυναίκας.
Η απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης, είναι πρόβλημα συχνό, που ταλαιπωρεί ένα μεγάλο αριθμό γυναικών κυρίως μετεμμηνοπαυσιακής ηλικίας. Μπορεί να συμβαίνει με το βήχα, το φτάρνισμα, το γέλιο και το σήκωμα βάρους (stress ακράτεια), μπορεί να εμφανίζεται σαν μια ξαφνική ανάγκη για ούρηση που δεν μπορεί να ανασταλεί (υπερδραστήρια κύστη), ή μπορεί να είναι συνδυασμός όλων αυτών. Η κύρια αιτία είναι η προοδευτική ατροφία των ιστών του πυελικού εδάφους που συμβαίνει μετά την εμμηνόπαυση και σπανιότερα κάποιες νευρολογικές ανωμαλίες ή φάρμακα. Η ακράτεια ούρων προκαλεί συχνές ουρολοιμώξεις καθώς και σοβαρές διαταραχές στην καθημερινότητα της γυναίκας, τόσο την κοινωνική όσο και την επαγγελματική. Ο έλεγχος περιλαμβάνει κάποιες δοκιμασίες που προσδιορίζουν την αιτία του προβλήματος ούτως ώστε να επιλεγεί στη συνέχεια η κατάλληλη θεραπεία. Ο ουροδυναμικός έλεγχος είναι η σημαντικότερη από τις δοκιμασίες αυτές, ενώ μπορεί ακόμη να ζητηθούν κυστεοσκόπηση, υπερηχογράφημα κ.ά.
Ανάλογα με την αιτία της ακράτειας, υπάρχουν διαφορετικές θεραπείες που ποικίλουν, από απλές φαρμακευτικές και τεχνικές εκγύμνασης των μυών της πυέλου, μέχρι επεμβατικές τεχνικές λιγότερο ή περισσότερο εκτεταμένες. Τα αποτελέσματά τους είναι σε γενικές γραμμές πολύ καλά και η ανακούφιση που προσφέρουν στη γυναίκα πολύ μεγάλη. Λόγω της εφαρμογής καινούριων τεχνικών που είναι περιορισμένης έκτασης και χειρουργικής επιβάρυνσης για τη γυναίκα, θα πρέπει όσες αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα να συζητούν με το γιατρό προκειμένου να βρούν τη λύση που θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους.
